اسکمپر ابزاری برای خلاقیت
در این مقاله باشما خواهم بود تا یک ابزار خلاقیت رو به شما معرفی کنم که خیلی از کسب وکارهای بزرگ ایرانی و خارجی از اون استفاده می کنند.
ابزاری که میخوام بهتون معرفی کنم به شما کمک خواهد که خلاقیتتون رو افزایش بدید و این ابزار کاملا مستیم و کاربردی این کمک را به شما خواهد کرد و به صورت تمرین نیست که در دراز مدت بتونه بهتون کمک بکنه و همون لحظه می تونه باعث به این بشه که به نتایج خوبی برسید.
چرا به این ابزار نیاز داریم ؟
دنیا در حال تغییر کردنه و اگر شما تغییر نکنید و توی کسب و کارتون ، توی محصولاتتون توی خدماتتون تغییر ایجاد نکنید و همیشه بخواین یک خط صاف و ساده رو جلو برین قطعا قطعا حذف خواهید شد ، چون رقبا و همکارای شما دارن روز به روز تغییر می کنند و بهتر میشن .
خیلی وقت ها یسری شرایط و یسری بحران ها پیش میاد که یسری تغیرات توی وضعیت کشور ، وضعیت خانواده و حتی خودت ممکنه پیش بیاد که اصلا اون محصول ، اون خدمات ، اون کسب و کار یا اون روش تبلیغات مناسب و شایسته معرفی نباشه و مجبور باشید تغییرش بدید و اینجاست که این ابزار خیلی خوب میتونه بهتون کمک بکنه .
قراره که راجب ابزار اسکمپر باهاتون صحبت بکنم.
ابزار اسکمپر(SCAMPER)
اسکمپر مخفف هفت کلمه انگلیسی هست که حرف اول کلمات رو به هم چسبودن و کلمه اسکمپر به وجود اومده .
با پرسیدن هفت تا سوال میتونین محصولات ، خدمات ، کسب و کار و یا حتی روش تبلیغتون رو دوباره طراحی کنید و از اون ایده های جدید ، محصولات جدید و یا خدمات حجدید از دل همین ایده در بیارین و خلاقیتتون رو افزاریش بدین .
جانشینی (substitute)
اولین قسمت (substitute) یا همون جانشینیه توی این قسمت باید سوالات زیر رو از خودتون بپرسید :
البته سوالاتی که گفته میشه سوالات کلیه و شما میتونید سوالات مشابه اون رو هم از خودتون بپرسید.
سوال اول :
کدام از بخش فرایند را میتوان جایگزین کرد بدون آنکه بر کل پروژه تاثیر بگذارد؟
سوال دوم :
چه کسی یا چه چیزی را میتوان جایزگین کرد بدون آن که در فرایند تاثیر بگذارد؟
سوال سوم :
کدام بخش از فرانید را میتوان با گزینه هایی بهتر جایزگین کرد؟
سوال چهارم :
آیا میتوان زمان یا مکان پروژه رو جایگزین کرد؟
سوال پنجم :
اگربخشی از پروژه را با بخشی دیگری جایگزین کنیم چه رخ خواهد داد؟
سوال ششم :
این محصول را در چه جای دیگری میتوان فروخت؟
سوال هفتم :
آیا میتوان جایزگین دیگری بجای فلان چیز که حالا محصولتون خدماتتون یا کسب و کارتون هست استفاده کنید؟
سوال هشتم :
آیا میتوانیم دستگاه موجود را با دستگاه بهتری روی دیگری جایزگین کنیم؟
سوال آخر این بخش :
آیا میتوانیم فرایند موجود را با فرایند مشابهی جایزگین کنیم؟
خلاصه این بخش
هر قسمت از کسب و کارتون رو ، محصولتون رو ، خدماتتون رو، فرایندتتون رو ، تبلیغاتتون رو و قسمت های مختلف کسب وکارتون رو با یه چیز دیگه با یه فرق دیگه ای با یه ابزار دیگه ای جایگزین کنید و دوتا اتفاق ممکنه بیوفته یک فرایند فعلی ساده تر ، کم هزینه تر ، سریع تر و بهینه تر بشه که در اصل شما دارید سییستم سازی میکنید و اصل دوم اینکه اصلا یک کسب و کار جدید ، یک ایده جدید ، یه محصول جدید و یاخدمات جدید از دلش در بیاد .
مثال و نمونه ای که وجود داره اسنپ هست ، اسنپی که یک کسب و کار بزرگ هست و شما به خوبی اون رو میشناسید. اوایل که اسنپ شروع به کار کرده بود ، سرویس پیک و موتور نداشت و فقط ماشین بود و اگر کسی میخواست بسته ای رو جا به جا کنه ، یک ماشین اسنپ میومد و مثلا اگر یک مادری می خواست که یک کلید رو به بچه خودش برسونه باید یک ماشین اسنپ می گرفت و این ماشین باید میرفت توی شهر ، توی ترافیک و یک ماشین و یک آدم درگیر جابه جایی یک کلید کوچک می شد .
تا اینکه الوپیک یک جایگزینی خیلی کوچک انجام داد و ماشین رو با موتور جایگزین کرد و یک فرایند جدید ، یک ایده جدید و یک کسب و کار جدید به وجود اومد که خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت .
موسس الو پیک میگن که : (ما یکی از بهترین تصمیم هایی که گرفتیم این بود که موقع خیلی مناسب اومدیم داخل بازار جایی که اسنپ کارهای فرهنگ سازی رو انجام داده بود که اما یه خلا وجود داشت و با یک جایزگینی خیلی ساده یک کسب و کار پر سود جدید شکل گرفت.)
ترکیب کردن ( combine )
خب قسمت بعد ترکیب کردن ( combine ) نام دارد که توی این قسمت سعی خواهیم کرد که چیز های مختلف رو با یکدیگر ترکیب کنیم تا بتوانیم خلاقیت جدید به وجود بیاریم . چند تا از سوال هاش رو برسی کنیم
سوال اول :
آیا میتوانیم دو مرحله از فرایند را با هم ادغام کنیم ؟
سوال دوم :
آیا میتوانیم دو فرانیدرا به‌طور همزمان به کار بگیریم؟
سوال سوم :
آیا شرکت ما می‌تواند منابع خود را با شریک دیگری در بازار ترکیب کند ؟
سوال چهارم :
آیا متیوانیم دو یا چند جز را با یکدیگر ترکیب کنیم؟
سوال پنجم :
آیا میتوانیم فناوری‌های فلان و فلان یا مثلاً محصول فلان با فلان رو باهم دیگه ترکیب کنیم راه کارهای فلان با فلان رو با هم دیگه ترکیب بکنیم؟
توضیحات این بخش
توی بحث ترکیب کردن خیلی وقت ها میتونیم با ترکیب کردن قسمت های مختلف کسب و کارتون یا خدمتی که ارائه میدین میتونین یک بخش جدید رو تو دل کسب و کارتون ایجاد کنید و اصولا کسب و کارهای پرسود همین کار رو انجام میدن.
دوباره اسنپ رو اگر بخوایم مثال بزنیم ، میتونیم سرویس اسنپ فود که بخش غذای اسنپ هست رو مثال بزنیم .
اسنپ فود هم اولین بار اصلا برای اسنپ نبود و یک سرویس بود به نام زود فود که اگر یادتون باشه برای چندین سال پیش بود و خوب اسنپ اومد سرویس دلیوریش رو یعنی ناوگان حمل و نقلش رو با سرویس زود فود ترکیب کرد و سرویس اسنپ فود به وجود اومد که باعث شد بحث دلیور یا همون حمل ونقل غذا ها خیلی سیستمی تر وبهتر انجام بشه.
انطباق (Adapt)
قسمت بعدی حرف”a” از کلمه (Adapt) به معنای انطباق میاد.
بریم چند تا از سوال های این قسمت رو برسی کنیم.
سوال اول :
چه چیزهایی رو باید تغییر بدیم تا به نتایج بهتری برسیم؟
سوال دوم :
چه کار های دیگیری رو میتونیم در این وظیفه خواص انجا بدیم؟
سوال سوم :
چگونه میتوانیم فرایند موجود را بهتر کنیم؟
سوال چهارم :
چگونه میتوانیم محصول موجود را اصلاح کنیم؟
سوال آخر این بخش:
چگونه میتوانیم این فرایند رو انعطاف پذیر تر کنیم؟
توضیحات تکمیلی بخش انطباق
به نظرمن تو این شرایطی که کشورمون در حاضر درگیر هست و اسمش رو شرایط بحران گزاشتن انطباق یکی از مهم ترین قسمت های این ابزار هست که باید خیلی روش وقت بزارید و ببینید که تو شرایط فعلی شما باید چکار بکنید.
یه وبیناری رو ما برگزار کردیم با این عنوان که تو شرایط فعلی که حالا کشور درگیر کرونا هست چیکار میشه کرد چه کاری بهتره بکنیم بهتره مثل گذشته به فروش ادامه بدیم ؟ یا بهتر اینه که با مردم ارتباط بسازیم، باهاشون همدردی ، کنیم بهشون نزدیک بشیم ؟ در واقع تبرتون رو بتونید تیز کنید تا بتونید در ادامه خیلی راحت تر فرایند فروش رو انجام بدید.
با همین مثالی که الان بهتون زدن خوب کار ما آموزشِ و آموزش میشه گفت بیش از 90 درصد به صورت حضوری داره انجام میشه اما الان که شرایط آموزش حضوری نیست ما چیکار کردیم تصمیم گرفتیم کسب وکارمون رو بیخیال شیم بریم یه کار دیگه انجام بدیم؟یا نه اومدیم با انطباق دادن خودمون ، با انطباق دادن فرایندمون ، با انطباق دادن محصولاتمون و خدماتمون آموزرشمون رو به صورت آنلاین به صورت وبینار و به صورت دیجیتالی ارائه کردیم. پس کاری که باید بکنید اینه که بتونید خودتون رو محصولاتتون رو و خدماتتون رو با هر شرایطی که پیش میاد انطباق بدید و یسری سوالات رو از خودتان بپرسید که با توجه به شرایط جدید چه کاری میتونید انجام بدید که فرایندتون بهینه تر بشه یا اصلا یک محصول جدید رو از دل کسب وکار خودتون تولید بکنید .
تغییر دادن(Modify)
قسمت بعدی تغییر دادن (Modify) است. بریم چند تا سوالات رو ازقسمت تغییر یا مدیفای باهم دیگه بررسی کنیم.
سوال اول :
چطور تغییر فرایند میتونه موجب بهبود نتایج بشه؟
سوال دوم :
اگر مشتریامون دو برار بشه چه اتفاقی رخ میده ؟
سوال سوم :
اگر بازار متفاوت باشه اون فرایند چه شکلی خواهد داشت؟
سوال چهارم :
چهارمین سوال اینه آیا میتوانیم فرایند رو طوری تغییر بدیم که کارایی بیشتر داشته باشه؟
سوال آخر این بخش :
آخرین سوال اگر محصول دو برار اندازه فعل باشد چه خواهد شد ؟
توضیحات این بخش
تو این قسمت باید یه سری شرایط خواصی رو برا خودتون در نظر بگیرید و ببینید کسب وکارتون چطور میتونه بر اساس شرایط تغیر بکنه .
مثلا در بحث سیستم سازی این سوال خیلی مطرح میشه که اگر تصمیم گرفتین کسب وکارتون رو دوبراربر بکنید یا کسب وکارتون رو ده برار کنید آیا همین الان میتونید این کارو انجام بدین؟
این جور مواقع من یک رستوران رو مثال میزنم ، یک رستوران اگر تصمیم بگیرد که کسب وکارش رو دوبرار بکنه باید فضاش رو دوبرار بکنه نیروهاش رو دوبرار بکنه بودجش رو دوبرار بکنه و اگر کل هزینه هاش رو دوبرار بشه ممکنه سودش هم دوبرار بشه پس اینجوری سیستمی کردن کسب وکار به همین راحتی انجام نمیشه مثلا اسنپ فود تصمیم بگیره کسب وکارشو دوبرار بکنه آیا هزینه هاش هم دوبرار میشه؟ یا مجبور میشه که دوبرار فضا بگیره؟ یادوبرار نیرو بگیره؟ فکر نکنم فقط کافیه رستوران هایی که داره کار میکنه رو دوبرار بکنه و درآمدش به میزانی که افزایش پیدا میکنه هزینه هاش خیلی کمتر افزایش پیدا میکنه.
پس با این سوال ها میتونید یک سیستم برا کسب و کار خودتون در نظر بگیرید یا تصمیم بگیرید که کلا برید روی یه پرسونای دیگه که بهش میگن لیچمارکت (Leachmarket) کردن مثلا اگه کسب وکارتون در حال حاضر برای کل جامعه هست پیش خودتون فکر کنید اگه من فقط قرار باشه مثلا به رستوران ها ، اگه فقط قرار باشه به سوپر مارکت ها ، اگه قرار باشه به سالن های آرایشی ، اگه قرار باشه فقط به دکتر ها پزشک ها سرویس بدم محصول بدم چه کار باید بکنم مطمئن باشید که کلی ایده های جدید و خلاقانه به ذهنتون میرسه.
استفاده دیگر کردن (put to Another use)
قسمت بعدی “p” که از کلمه (put to Another use) یا استفاده دیگر کردن میاد ، چند تا از سوالات جالب این قسمت رو بریم با هم بررسی کنیم.
سوال اول :
کدام قسمت از بخش های دیگر شرکت یا محصول یا خدماتتون میتونه از این محصول استفاده بکنه؟
سوال دوم :
این محصول در صورت استفاده در جای دیگه چه مزیت هایی خواهد داشت چه تغییراتی خواهد کرد؟
سوال سوم :
اگر بخش دیگری از بازار را برای محصول فعلی تون هدف قرار بدید چه اتفاقی خواهد افتاد؟
سوال چهارم :
آیا میتواینم مرحله خواصی رو به فرایند اضافه بکنیم تا جایگزین مرحله دیگه ای بشه؟
سوال پنجم :
چه راه های دیگری برای استفاده از محصول وجود داره؟
سوال ششم :
آیا میتوان ضایعات تولید شده یا موارد غیر مصرفی رو برای استفاده دیگری بازیافت کنیم؟
تو این قسمت کاملا باید ببینید که از محصول فعلیتون،خدمت فعلیتون ، سرویس فعلیتون یا کسب وکار فعلیتون چه استفاده دیگه ای میتونید بکنید. دوباره اسنپ رو اگر بخواهیم بررسی بکنیم سرویس اسنپ باکس یا همون سرویس پیک موتوری اسنپ دقیقا از اون مثالی که اول براتون زدم اومد که مردم میخواستن بسته هاشون رو هم جابه جا بکنن و مجبور بودن ماشین بگیرن پس اسنپ اومد دید که چه استفاده دیگه از اپلیکیشنش از سرویسش میتونه انجام بده و رسید به سرویس اسنپ باکس که خودش یه کسب وکار جداست و مدیر جدا داره و اصلا ساختمان جدا داره و داره کار میکنه اما از دل اسنپ و با مدل (put to another use ) یا استفاده دیگر کردن از محصول به وجود اومد.
حذف کردن (Eliminate)
قسمت بعدی از کلمه“e” از کلمه (Eliminate) یا حذف کردن میاد، بریم چند تا از سوالای جذاب این قسمت رو باهم بررسی کنیم .
سوال اول :
اگه این بخش رو حذف بکنین چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
سوال دوم :
چه طور میتونیم بدون وجود بخش خواصی از پروژه به همان خروجی های قبلی دست پیدا کنیم ؟
سوال سوم :
آیا به این بخش خواص نیاز داریم
سوال آخر این بخش :
اگر مجبور باشیم با نیمی از منابع کار کنیم چکار میکنیم؟
توضیحات تکمیلی این بخش
تو این قسمت باید ببینید که کدوم قسمت از کسب وکارتون ، کدوم فرایند از کسب وکارتون میتونه حذف بشه اما کلیت کسب وکار، کلیت اون ارزش و فرایندی که دارید ارائه میکنید خراب نشه و تغییر نکنه. مطمئنم اگر به این قسمت فکر بکنید کلی چیزای مختلف به ذهنتون میاد شاید اگه نبودن هم هیچ مشکلی براتون پیش نمیومد اما اگه اینو توی محصولاتتون هم ببرید اتفاقات خیلی جالبی براتون میوفته.
یه مثال آشنا اگر بخوام براتون بزنم”مک بوک ایر” شرکت اپل هست که یکی از لپتاپ های خیلی خوش ساخت و خیلی پر طرفدار اپل محسوب میشه یکی از پر فروش ترین محصولات اپل هست . محصول “مک بوک اِیر” اپل که در واقع از حذف کردن درایو نوری از “مک بوک پرو” یا همون مک بوک عادی اپل بوجود اومد . اپل اومد تصمیم گرفت گفت خوب که درایو نوری در حال حاضردیگه طرفداری نداره و همه دارن با فلش و اینترنت دیتاشونو انتقال میدن اومد درایو نوری رو حذف کرد و این باعث شد که این بسیار بسیار زخامت محصولات اپل کاهش پیدا بکنه و تبدیل بشه به یک محصول فوق العاده خوش ساخت و خوش دست و شیک و خوشگل و طرفدارای خودش رو پیدا بکنه و تبدیل بشه به یکی از پر فروش ترین محصولات اپل پس با حذف کردن قسمت هایی از محصول یا خدمات کسب وکار تون میتونید به یک محصول جدید ، سرویس جدید یا به یک ایده جدید کلا برسید.
معکوس کردن(Revers)
آخرین قسمت معکوس کردن (Revers) که اصلا خودش یک ابزار برای خلاقیت هست اما یکی از قسمت های ابزار اسکمپر هم هست و آخرین قسمتش هست و چند تا سوال هست که بریم باهم بررسی کنیم .
سوال اول :
اگر فرایند رو معکوس کنیم چه رخ خواهد داد ؟
سوال دوم :
چگونه میتوانیم برای دست یابی به خروجی بهتر وعضیت موجود رو تغییر بدیم؟
سوال سوم :
اگر ترتیب وضعیت موجود رو وارونه کنیم چه رخ خواهد داد؟
سوال آخر این بخش :
آیا میتوانیم عناصر رو با هم عوض بکنیم؟
یکی از کسب وکار های باحالی که تو اروپا وجود داره یه اپلیکیشین یه سرویسی به نام “بلا بلا کار” این دقیقا ایده ریورز شده و معکوس شده ی سرویس اوبر یا اسنپ خودمون داخل ایرانه که به این صورت کار میکنه : توی اسنپ یا اوبر شما باید اپلیکیشن رو باز بکنید درخواست بدید که میخواهید برید فلان جا و یک ماشین درخواستتون رو قبول بکنه و میاد دنبالتون میرید این سرویس کاملا برعکس کار میکنه یعنی یه ماشین میگه من میخوام از اینجا برم فلان جا یه سری افراد درخواست میدن که ما میخوایم باهاتون بیایم که بسیار سرویس فعال و پرطرفداریه تو اروپا و خیلی هم خوب داره کار میکنه.
حالا شما فکر کنید که چی کار میتونید بکنید با معکوس کردن فراینداتون با معکوس کردن نتایجتون چی کار میتونید بکنید که یک ایده جدید یک سرویس جدید به وجود بیاد.
جمع بندی
خوب اسکمپر همین جا به پایان رسید و این هفت تا قسمت از اسکمپر بودن.
لطفا سوالات رو حتما حتما بنویسید و جواباشو بنویسید و لطفا قضاوت نکنید یکی از قسمت های مهم اینه که هیچوقت جواباتون رو قضاوت نکنید مثل طوفان فکری ، میتونید صرفا بنویسید و هر ایده ای هم که جولوش بوجود اومد براتون حتما حتما جلو همون جواب ها بنویسید .
فقط به این ها نگاه کنید چند روز بهشون نگاه کنید و چند بار بخونیدشون و بهشون فکر کنیدمطمئن باشید که خلاقیتتون به شدت افزایش پیدا میکنه و میتونید ایده های بسیار ناب و بینظیری رو ازش بیرون بکشید و به یه نکته فکر کنید که در هر حال شرایط همیشه بوجود میاد شرایط خاص همیشه وجود داره و این چند سال هم داخل ایران همیشه شرایط خاص وجود داشته و هر موقع که فکر کردید این دیگه بدترینشه و نمیتونه از این بد تر بشه همیشه یه اتفاق بد تری هم افتاده .
خیلی از کسب و کارها متاسفانه تو این چند سال نابود شدند بر شکست شدند چرا به خاطر اینکه با هر اتفاق بدی که بوجود اومد فکر کردن خوب دیگه ما که دیگه کاری نمیتونیم بکنیم ازتون میخوام طرز فکر رشد داشته باشید و هر اتفاقی که افتاد چه شخصی چه شرایط کشور چه هر اتفاقی که افتاد فقط این سوال از خودتون بپرسید اوکی این اتفاق افتاده الان من چکار میتونم بکنم .مطمئن باشید یه راهی براش پیدا میکنید وگرنه که مثل بقیه ممکنه حذف بشید و مطمئنم که شما دلتون نمیخواد حذف بشید به هر حال قراره که فکر کنید پس چه بهتر که بزرگ تر فکر کنید .
پاسخ